كتاب شناسی ژوزه ساراماگو

ژوزه سا راماگو، نویسنده پرتغالی ، كه بارها نامزد جایزه نوبل ادبیات شده بود، سرانجام ، و دیر هنگام در سن 76 سالگی موفق شد در سال 1998 این جایزه را از آن خود وكشورش كند. آثار این رمان نویس و شاعر كه به عبارتی رئالیسم جادویی را با انتقادات گزنده سیاسی می آمیزد به 25 زبان ترجمه شده است . ساراماگو در سال 1922 در نزدیكی لیسبون در خانواده یی تنگدست به دنیا آمد و به دلیل فقر نتوانست تحصیلات دانشگاهی اش را به پایان رساند. در یك آهنگری به كارمشغول شد تا بتواند بطور پاره وقت به درسش ادامه دهد.ساراماگو نخستین رمانش « كشور گناه » را درسال 1947 نوشت اما 35 سال انتظار كشید تا سرانجام موفقیت ادبی و شهرت در سال 1982 با انتشار رمان « بالتازار و بلیوندا» به سراغش بیاید. سبك شاعرانه ساراماگو كه تخیل و تاریخ و انتقاد از سركوب سیاسی و فقر را با هم می آمیزد موجب شده است كه او را به نویسندگان امریكای لاتین بویژه گابریل گارسیا ماركز تشبیه كنند. اما ساراماگو منكر این شباهت است و می گوید بیشتر از سروانتس و گوگول تاثیر پذیرفته است . اثر جنجالی ساراماگو « انجیل به روایت عیسی مسیح » بود كه در سال 1992 منتشر شد. وزیر كشور وقت پرتغال آنچنان از این رمان برآشفت كه نام ساراماگو را از فهرست نامزدهای «جایزه ادبی اروپا» حذف كرد و گفت این رمان توهین به كاتولیك های پرتغال است و موجب تفرقه افكنی در كشور شده است . ساراماگو نیز به نشانه اعتراض با همسر اسپانیایی اش پرتغال را ترك گفت و به لانساروت ، جزیره یی آتشفشانی از جزایر قناری ، به تبعیدی خود خواسته رفت . فرهنگستان سوئد با ستایش از ساراماگو و اعلام اهدای جایزه نوبل ادبیات 1998 به وی گفت :« آثار ساراماگو با تمثیل های ملهم از تخیل و شفقت و طعنه ما را بی وقفه وادار به ادراك یك واقعیت فرار و مبهم می كند.« كوری » یك رمان خاص است ، یك اثر تمثیلی ، بیرون از حصار زمان و مكان ، یك رمان معترضانه اجتماعی ، سیاسی كه آشفتگی اجتماع و انسانهای سر در گم را در دایره افكار خویش و مناسبات اجتماعی تصویر می كند. ساراماگو تاكید بر این حقیقت دارد كه اعمال انسانی در « موقعیت » معنا می شود و ملاك مطلقی برای قضاوت وجود ندارد، زیرا موقعیت انسان ثابت نیست و در تحول دایمی است . در یك كلام ساده ، دغدغه عمده ذهن ساراماگو در این رمان فلسفی مساله سرگشتگی انسان معاصر یا « انسان در موقعیت » است كه از خلال ابعاد و لایه های مختلف و واكنشهای آنان بررسی می شود.

کتابشناسی ساراماگو

1947ـ رمان «سرزمین گناه»

(The Land of Sin)

1966ـ مجموعه شعر «اشعار محتمل»

(Possible Poems)

1970ـ مجموعه شعر «شاید شادمانی»

(Probably Joy)

1971ـ مجموعه مقالات «از این جهان و آن دیگری»

(From this World and the Other)

1973ـ مجموعه مقالات «چمدان مسافر»

(Traveller’s Baggage)

1974ـ كتاب «عقاید دی ال هاد»

(The Opinions the DL Had)

1975ـ شعر بلند «سال 1993»

(The Year of 1993)

1976ـ مجموعه مقالات سیاسی «یادداشتها» (Notes)

1977ـ رمان «فرهنگ نقاشی و خوشنویسی»

(Manual of Painting and Calligraphy)

1978ـ مجموعه داستان «تقریباً یك شیء»

(Quasi Object)

1979ـ نمایش‌نامه «شب»

(The Night)

1980ـ نمایش‌نامه «من باید با این كتاب چه كنم؟»

(What shall I do with this Book?)

1980ـ رمان «برخاسته از زمین»

(Risen from the Ground)

1981ـ كتاب «سفر به پرتغال»

(Journey to Portugal)

1982ـ رمان «بالتازار و بلیموندا»

(Baltazar and Blimunda)

1984ـ رمان «سال مرگ ریكاردو ریش»

(The Year of the Death of Ricardo Reis)

1986ـ رمان «بلم سنگی»

(The Stone Raft)

1987ـ نمایش‌نامه «زندگانی دوباره فرانسیس اسیسی»

(The Second Life of Francis of Assisi)

1989ـ رمان «تاریخ محاصره لیسبون»

(The History of the Siege of Lisbon)

1991ـ رمان «انجیل به روایت عیسی مسیح»

(The Gospel According to Jesus Christ)

1993ـ كتاب «روزنوشتهای لانزاروته»

(Lanzarote Diaries)

1994ـ رمان «گذرنامه‌ای برای پرتغال» (Passport to Portugal)

1995ـ رمان «كوری» (Blindness)

1997ـ رمان «همه نام‌ها»

(All the Names)

1999ـ كتاب «پرتغال» (Portugal)

1999ـ رمان «قصه جزیره ناشناخته»

(The Tale of The Unknown Island)

2000ـ رمان «غار / دخمه» (The cave)

2004ـ رمان «دوبل» (The Double)

2005ـ نمایش‌نامه «دون جیووانی»

2005ـ رمان «ضربان مرگ / مرگ مكرر»

منابع :

روزنامه اعتماد

سایت محمد رضا سرشار

تنظیم برای تبیان : بخش ادبیات